Nie opowiadam tu nigdy wprost o konkretnych sprawach, które prowadzę, by nie mogły one zostać zidentyfikowane. Tym razem jednak problem jest na tyle ogólny, że mogę przytoczyć go niemal w całości, nie ryzykując ujawnienia powierzonych mi danych – a warto, gdyż to bardzo ważne zagadnienie. Otóż:
Jeden z rodziców wystąpił o uregulowanie kontaktów drugiego rodzica z dzieckiem. Będziemy go nazywać (żeby się nie myliło z drugim rodzicem, a także żeby jednocześnie nie ujawniać kto jest mamą, a kto tatą) „wnioskodawcą”.
Sprawa trwała i sytuacja stałą się tego rodzaju, że drugi rodzic (ze względów jw. odtąd: „uczestnik postępowania”), a mój Klient chciał, by sąd rozstrzygnął o kontaktach na czas trwania sprawy – oczywiście można to zrobić. Trzeba w tym celu napisać wniosek o udzielenie zabezpieczenia i uzasadnić, dlaczego jest ono w danym momencie potrzebne.
Taki wniosek napisałam, zaś sąd go oddalił. Swoje rozstrzygnięcie uzasadnił dość lakonicznie::
„W niniejszej sprawie wnioskujący o zabezpieczenie domagali się udzielenia zabezpieczenia roszczenia, które nie zostało w sprawie niniejszej zgłoszone. Wniosek o zabezpieczenie został złożony w oderwaniu od roszczenia głównego, albowiem wnioskujący o zabezpieczenie nie występowali w sprawie o uregulowanie kontaktów. Skierowanie sprawy na rozprawę w przedmiocie rozpoznania takiego wniosku jest zatem niecelowe, albowiem uczestnicy postępowania nie są legitymowani do składanie wniosku zabezpieczenie kontaktów w sprawie, w której nie występowali z roszczeniem głównym”.
Innymi słowy – sąd uznał, że żądać zabezpieczenia może tylko wnioskodawca, a uczestnik nie może. Czyli jeśli wniosłeś sprawę o uregulowanie kontaktów, możesz domagać się udzielenia zabezpieczenia na czas trwania sprawy, ale jeśli to drugi rodzic złożył wniosek, Ty z takim wnioskiem wystąpić nie możesz.
Oczywiście, złożyłam zażalenie, argumentując (oszczędzam Ci szczegółowych wywodów prawnych, cytuję tylko wybrane fragmenty):
„Po pierwsze, podnieść należy, iż z literalnego brzmienia przepisu art. 7301 k.p.c., na który to przepis powołuje się sąd I instancji wynika, że w postępowaniu nieprocesowym udzielenia zabezpieczenia może się domagać nie tylko wnioskodawca, ale także każdy uczestnik tego postępowania. W piśmiennictwie podkreśla się przy tym, że roszczenie, którego zabezpieczenia żąda uczestnik postępowania, może być różne od roszczenia wnioskodawcy we wniosku wszczynającym postępowanie nieprocesowe. Nie jest więc prawidłowe stanowisko sądu I instancji, by jedynym legitymowanym do złożenia wniosku o zabezpieczenie był w postepowaniu nieprocesowym wnioskodawca, jako występujący z roszczeniem głównym.
O ile w postępowaniu procesowym granice sprawy wyznacza żądanie pozwu i jedynym sposobem na sformułowanie własnych żądań jest wystąpienie z pozwem wzajemnym, o tyle w postępowaniu nieprocesowym, stanowisko procesowe wyrażane jest przez uczestnika w odpowiedzi na wniosek. W rezultacie wystąpienie przez uczestnika w dalszym toku sprawy o udzielenie zabezpieczenia odnośnie jego wniosku – sformułowanego w odpowiedzi na wniosek, jest niewątpliwie dopuszczalne. Przeciwne stanowisko prowadziłoby do uznania konieczności wytoczenia przez uczestnika swojej własnej, oddzielnej sprawy o uregulowanie kontaktów i sformułowanie żądania udzielenia zabezpieczenia w tej oddzielnej sprawie. Z punktu widzenia ekonomiki procesowej takie stanowisko jest nie do zaakceptowania, tym bardziej, że sprawa taka zostałaby przecież połączona do wspólnego rozpoznania z niniejszą sprawą”.
Innymi słowy: po pierwsze przepis jasno mówi, że także uczestnik może wystąpić z wnioskiem o zabezpieczenie; po drugie konsekwencje praktyczne zastosowania rozumowania sądu byłyby takie, że żeby dostać zabezpieczenie, trzeba by było wnieść drugą oddzielną sprawę (bez sensu – prawda?).
Sąd drugiej instancji uchylił zaskarżone postanowienie (czyli uznał, że zażalenie jest zasadne, a postanowienie sądu I instancji było wadliwie), argumentując jak poniżej – „(…)” oznacza, że wycięłam dane takie jak ojciec / matka, czy nazwiska:
„W ocenie Sądu drugiej instancji trafnie skarżący wskazał, iż argumentację Sądu pierwszej instancji, że podmiotem wyłącznie legitymowanym do złożenia wniosku o udzielenie zabezpieczenia roszczenia jest strona inicjująca postępowanie uznać należy za nieprawidłową. Powyższa konstatacja Sądu Rejonowego pozostaje w całkowitej sprzeczności z treścią regulacji zawartej w art. 730 ind. 1 k.p.c. Stosownie do treści wskazanego przepisu, udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Już z literalnego brzmienia powołanego przepisu wynika zatem, iż podmiotem uprawnionym do złożenia wniosku o udzielenie zabezpieczenia roszczenia nie jest jedynie podmiot będący inicjatorem danego postępowania. Z żądaniem udzielenia zabezpieczenia może wystąpić bowiem każdy uczestnik postępowania, nie tylko powód czy wnioskodawca w postępowaniu nieprocesowym, jeżeli zachodzi potrzeba ochrony jego praw – sytuacja taka z pewnością zaś ma miejsce na gruncie rozpoznawanej sprawy, albowiem uczestnik postępowania domagał się w ramach postępowania zabezpieczającego uregulowania kontaktów z (…) na czas trwania niniejszego postępowania w ślad za żądaniem sformułowanym w odpowiedzi na wniosek o uregulowanie kontaktów małoletniego z uczestnikiem postępowania wniesionym przez (…). Tytułem przykładu powołać można, iż w doktrynie i judykaturze wskazuje się m.in. na uprawnienie pozwanego w procesie o rozwód, separację, unieważnienie małżeństwa do wystąpienia o zabezpieczenie należnych mu od powoda środków utrzymania albo w imieniu i na rzecz wspólnych małoletnich dzieci alimentów, uczestnika w sprawie działowej o zabezpieczenie roszczeń pieniężnych z tytułu spłat, dopłat albo roszczeń, o których sąd rozstrzyga w postępowaniu działowym (art. 567 § 1, art. 618 § 1, art. 686) (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 1958 roku, IV CO 22/58; J. Pietrzykowski, Zarządzenie tymczasowe w postępowaniu działowym, NP 1957, Nr 7–8, s. 158; E. Wengerek, Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne, Warszawa 1998, s. 13; M. Sychowicz, Postępowanie o zniesienie współwłasności, s. 95 i n.) czy roszczeń niepieniężnych przez unormowanie stosunków pomiędzy uczestnikami na czas trwania postępowania – art. 755 § 1 k.p.c (Marciniak [w:] K. Piasecki, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Wyd. 6, Legalis). Istotne jest jedynie, by żądanie uprawnionego określone we wniosku o udzielenie zabezpieczenia pozostawało w takiej relacji z żądaniem wnioskodawcy, która umożliwi orzekanie o tym żądaniu w związku z postępowaniem w danej sprawie. Powyższa przesłanka bez wątpienia została spełniona w niniejszej sprawie.” (postanowienie Sądu Okręgowego w Gdańsku z 16 kwietnia 2018 r., II 1 Cz 198/18)”.
Krótko rzec ujmując: masz prawo wnosić o zabezpieczenie kontaktów na czas trwania sprawy, także jeśli to nie Ty jesteś rodzicem, który wszczął sprawę.
Dzień dobry!