Masz w najbliższym czasie wyznaczony termin rozprawy i nie wiesz, czy się odbędzie?
Niestety brak odgórnej regulacji na poziomie ogólnopolskim, która by przesądziła, że sprawy mają się odbywać lub nie. W efekcie prezesi poszczególnych sądów zarządzają odwołanie spraw – na razie przeważnie do końca kwietnia i przeważnie z wyłączeniem tzw. spraw pilnych.
Skąd masz wiedzieć, czy Twoja sprawa należy do katalogu spraw pilnych? W pierwszej kolejności wejdź na stronę internetową sądu, w którym Twoja spraw się odbywa – przeważnie informacje o funkcjonowaniu sądów w związku z koronawirusem są zamieszczane na stronie startowej i bywa, że zamieszczona jest lista spraw, które się odbywają.
Pojęcie „spraw pilnych” występuje w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z 18 czerwca 2019 r. – Regulamin urzędowania sądów powszechnych. Zgodnie z tym rozporządzeniem, sprawy pilne to:
„a) sprawy w przedmiocie zastosowania tymczasowego aresztowania, sprawy, w których jest stosowane tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie, a także sprawy, w których orzeczono środek zabezpieczający, sprawy rozpoznawane w postępowaniu przyspieszonym oraz sprawy zagrożone przedawnieniem karalności czynu albo przedawnieniem wykonania kary, zadania sądu w postępowaniu przygotowawczym, w których przesłuchanie świadka odbywa się przez sąd na podstawie art. 185a-185c albo art. 316 § 3 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. z 2018 r. poz. 1987 i 2399 oraz z 2019 r. poz. 150 i 679), zwanej dalej „K.p.k.”, oraz sprawy o zastosowanie środka detencyjnego w postaci umieszczenia cudzoziemca w strzeżonym ośrodku lub zastosowania wobec niego aresztu dla cudzoziemców, a także sprawy, w których wykonywana jest kara pozbawienia wolności albo inna kara lub środek przymusu skutkujący pozbawieniem wolności, jeżeli rozstrzygnięcie sądu dotyczy zwolnienia osoby pozbawionej wolności z zakładu karnego lub aresztu śledczego albo jest niezbędne do wykonania takiej kary lub środka przymusu w tym zakładzie lub areszcie,
b) wnioski o udzielenie zabezpieczenia,
c) wnioski o nadanie klauzuli wykonalności,
d) sprawy o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką, wymagające wydania zarządzenia w trybie art. 569 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2018 r. poz. 1360, z późn. zm.1)), zwanej dalej „K.p.c.”, sprawy, o których mowa w ustawie z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. z 2018 r. poz. 1878 oraz z 2019 r. poz. 730), sprawy dotyczące umieszczenia nieletniego w schronisku dla nieletnich, sprawy, w których nieletni został umieszczony w schronisku dla nieletnich oraz sprawy dotyczące umieszczenia małoletniego cudzoziemca w placówce opiekuńczo-wychowawczej, jak również czynności z zakresu postępowania wykonawczego w wyżej wymienionych sprawach, a także sprawy w przedmiocie rozpoznania wniosków o ustanowienie kuratora w celu reprezentowania interesów małoletnich w postępowaniu przed sądem lub innym organem,
e) sprawy z zakresu prawa pracy związane z roszczeniami pracownika w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia lub rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę bez wypowiedzenia z winy pracownika,
f) sprawy z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych dotyczące przyznania lub wstrzymania prawa do emerytury lub renty,
g) skargi na czynności komornika,
h) sprawy o naruszenie posiadania,
i) sprawy z powództwa i przeciwko syndykowi oraz zarządcy ustanowionemu w postępowaniu restrukturyzacyjnym,
j) sprawy, o których mowa w ustawie z dnia 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób (Dz.U. z 2014 r. poz. 24, z 2015 r. poz. 396, z 2016 r. poz. 2205 oraz z 2018 r. poz. 2435),
k) sprawy, w których uwzględniono skargę złożoną w trybie ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. z 2018 r. poz. 75), albo orzeczeniem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka stwierdzono naruszenie prawa do rozpoznania sprawy w rozsądnym terminie,
l) wnioski o zatwierdzenie układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu i otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego,
m) sprawy o wpis do księgi wieczystej ostrzeżenia o toczącym się postępowaniu rozpoznawczym lub ustanowieniu zakazu zbywania lub obciążania nieruchomości na podstawie postanowienia Komisji do spraw reprywatyzacji nieruchomości warszawskich,
n) sprawy z wniosku, o którym mowa w art. 11a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1390 oraz z 2019 r. poz. 730),
o) sprawy dotyczące podziału sumy uzyskanej z egzekucji,
p) sprawy, w których oskarżonym jest sędzia lub prokurator,
r) sprawy o uchylenie, stwierdzenie nieważności oraz ustalenie istnienia albo nieistnienia uchwał spółek kapitałowych,
s) zadania sądu przesłuchania osoby w trybie zabezpieczenia dowodu lub co do której zachodzi obawa, że nie będzie można jej przesłuchać na rozprawie;”
Część sądów na swoich stronach przytacza tę listę metodą Ctrl C – Ctrl V.
W praktyce oznacza to, że jeśli masz wyznaczoną sprawę o zabezpieczenie kontaktów, raczej się odbędzie, jeśli termin w sprawie o rozwód, na który mieli być wezwani świadkowie – raczej nie. Dlaczego raczej? Bo ostatecznie to konkretny sąd decyduje, która sprawa się odbędzie, a która nie – a docierające sygnały z praktyki pokazują, że jest ona niejednolita.
Niekoniecznie też sąd powiadomi Cię, to tym, czy Twoja sprawa się odbywa. Jeśli reprezentuje Cię pełnomocnik – adwokat lub radca prawny, najprawdopodobniej ktoś z sądu zadzwoni do niego z informacją, ale Twojego telefonu sąd może po prostu nie mieć, bo skąd? O ile nie podałeś go w piśmie skierowanym do sądu, to nie ma.
Krótko mówiąc – najrozsądniejsze, co możesz zrobić, to uzbroić się w cierpliwość, zaparzyć sobie herbatę (najlepiej w kubku termicznym, żeby zbyt szybko nie wystygła), zainstalować w telefonie aplikację typu „Redial” i dzwonić tak długo, aż uda Ci się dodzwonić do sądu. Chociaż, muszę uczciwie przyznać, że nie wszędzie jest z tym tak źle, ostatnio nie dość,że dodzwoniłam się do jednego z sądów od razu, to jeszcze uzyskałam przez telefon potrzebną informację – szybciej i sprawniej niż przed wirusem.
Z przykrością muszę stwierdzić, że sprawy pilne (np. uprowadzenia rodzicielskie) w praktyce też się nie odbywają. Właśnie mi odwołano rozprawę pod pretekstem tego, że nie można ściągnąć akt z sądu rejonowego (są wg mnie niepotrzebne) i nie można zlecić wywiadu kuratora (wg mnie niepotrzebne).
Tak, to prawda i to niestety – w obie strony. Nie wszystkie sprawy „niepilne” są odwoływane i nie wszystkie pilne się odbywają… W takim wypadku, gdy brak niektórych danych, na pewno trudno wyważyć między pilnością, a wszechstronnym rozważeniem wszystkich okoliczności i na pewno ocena może być różna…